Założenie jakiejkolwiek działalności gospodarczej oznacza konieczność prowadzenia rachunkowości. Spółki jawne nie są z tego obowiązku wyłączone. Niemniej jednak ta forma prawna ma duży wybór, jeśli chodzi o sposób prowadzenia księgowości. Można go wybrać w zależności od własnych potrzeb, jednak trzeba również spełnić wymagania ustawowe. Jaką księgowość mogą prowadzić spółki jawne? Odpowiadamy.
Trzy warianty do wyboru
Spółki jawne mogą wybierać co do tego, w jaki sposób będą rozliczać się z urzędem skarbowym. Spora część z nich może wybrać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Polega on na tym, że podatnik płaci jedynie oznaczony procent swoich przychodów jako zaliczkę na podatek dochodowy. W tej formie rozliczenia nie uwzględnia się natomiast kosztów prowadzenia działalności gospodarczej. Spółki jawne rozliczające się na podstawie ryczałtu w zasadzie nie muszą prowadzić księgowości. Wystarczą ewidencje, takie jak ewidencja środków trwałych czy karty pracowników. Stąd też wiele spółek jawnych rozlicza się właśnie ryczałtem. Pozwala on znacznie ograniczyć koszty biura księgowego. 
W zasadzie kilka prostych ewidencji można prowadzić samemu, bez angażowania biura rachunkowego. Spółki jawne mogą się rozliczać także na zasadach ogólnych według skali podatkowej lub podatkiem liniowym. W takiej sytuacji spółka jawna może prowadzić tak zwaną księgowość uproszczoną. Inaczej nazywa się ona podatkową księgą przychodów i rozchodów. Księgowość jest dlatego uproszczona, że wymaga ewidencji jedynie operacji mających wpływ na płacone podatki. Spółka jawna może także wybrać pełne księgi. Czasami jest do tego zobligowana, gdy jej przychody w skali roku przekroczą 2 miliony euro. Co więcej, jeśli wspólnikiem spółki jawnej jest osoba prawna, to również obowiązują ją pełne księgi. Tutaj więc spółka nie ma żadnego wyboru. Którą opcję prowadzenia księgowości lepiej jest wybrać? To pytanie pozostaje otwarte, jednak postaramy się przedstawić plusy i minusy każdego z rozwiązań.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Spółki jawne chętnie decydują się na ryczałt, ponieważ jest on tani. Zwykle faktura z biura rachunkowego nie przekracza 100 zł miesięcznie. Ewidencje można również prowadzić we własnym zakresie. Minusem ryczałtu jest fakt, iż podatnik nie ma możliwości odliczenia kosztów uzyskania przychodów. Oznacza to, że płaci on podatek zależny wyłącznie od przychodów. Nie jest to więc forma dobra dla tych, którzy osiągają wysokie przychody lub ponoszą wysokie koszty. Spółki jawne, których przychód przekroczy 250 000 euro rocznie, nie mogą rozliczać się za pomocą ryczałtu. Występuje w nim ograniczenie co do rodzaju wykonywanej działalności. Szczegóły zostały dokładnie określone w ustawie. Podatnicy powinni się z nią dobrze zapoznać, ponieważ tam również podane są stawki podatku odpowiadające konkretnym rodzajom działalności. Może się bowiem okazać, że ryczałt – choć tani – jest nieopłacalny z podatkowego punktu widzenia.
Zobacz również:
Księgowość uproszczona
Na prowadzenie uproszczonej księgowości mogą zdecydować się spółki jawne, których przychody nie przekraczają 2 milionów rocznie. Ta forma księgowości kusi przede wszystkim swoją ceną. Średnio za prowadzenie uproszczonej księgowości zapłacimy około 500 zł miesięcznie. W przypadku pełnych ksiąg cena może wzrosnąć do nawet kilku tysięcy złotych. Różnica jest więc spora. Księgowa ma jednak znacznie mniej pracy przy księgowości uproszczonej, stąd różnica w cenie. Księgowość uproszczona może jednak stanowić problem, jeśli spółka chce się ciągle rozwijać. Może być także problematyczna, gdy spółka będzie chciała zmienić formę prawną. Wtedy konieczne może okazać się przejście na pełne księgi. Niestety, jest to proces czasochłonny oraz kosztowny. Przy uproszczonej księgowości spółka może rozliczać się na podstawie skali podatkowej lub podatku liniowego. Skala wynosi obecnie 17% i 32 %. Opłacalna jest wtedy, gdy nie wpadamy w drugi próg podatkowy. Tymczasem podatek liniowy wynosi 19% i jest stały, niezależnie od osiąganych przychodów.
Pełne księgi
Pełna księgowość jest najdroższa w prowadzeniu. Dlatego też spółki jawne rzadko się na nią decydują, jednak czasami są zmuszone prowadzić pełne księgi. Na pełnych księgach również można rozliczać się za pomocą skali lub podatku liniowego. Pełna księgowość spółki jawnej obliguje do ewidencjonowania każdej operacji gospodarczej, która wydarzy się w spółce. Nie oznacza to jednak, że prowadzenie pełnych ksiąg jest niekorzystne. Choć jest drogie, pozwala niemal natychmiast wygenerować potrzebne raporty czy sprawozdania. Te zaś mogą być potrzebne, jeśli spółka chciałaby pozyskać nowe źródła finansowania. Przy księgowości uproszczonej trudniej jest o szybkie sporządzenie raportu finansowego.
Wybór formy prowadzenia księgowości spółki jawnej należy do wspólników. Pamiętajmy jednak, że powinien być on dokładnie przemyślany, bowiem jest to decyzja – przynajmniej na jakiś czas – wiążąca. Przy wyborze można skorzystać z usług profesjonalnego biura rachunkowego, które udziela porad księgowych.
