Kombajny zbożowe pracujące na europejskich i polskich polach – laicy w temacie rolnictwa zazwyczaj kojarzą kombajny zbożowe ze słowem „Bizon” i nie ma się czemu dziwić. Przez wiele lat, a konkretniej do czasu przemian ustrojowych praktycznie żadne inne kombajny zbożowe nie pracowały bowiem na polskich uprawach. Czy się sprawdzały i czym w ogóle charakteryzuje się ta maszyna rolnicza oraz jakie modele obecnie pracują na polskich i europejskich polach, o tym można będzie przeczytać poniżej.
Kombajn zbożowy
Kombajn zbożowy, nazywany również rolniczym, jest samobieżną, czyli niewymagającą dodatkowego urządzenia do umożliwienia przemieszczania się i pracy, np. ciągnika) maszyną rolniczą przeznaczoną do zbioru zbóż. Kombajny określa się maszynami jednoetapowymi, a więc takimi, które wykonują wszystkie prace związane ze zbiorem danego plonu z pola. Kombajny zbożowe koszą, młócą oraz przechowują ziarno w zbiorniku, a dodatkowo pełnią również funkcję snopowiązałki, pozostawiając na zżętym zagonie paczki ze słomą albo sieką słomę na nawóz. W czasie nieprzerwanej pracy kombajnu, ze względu na ograniczoną pojemność zbiornika na ziarno, kombajnowi towarzyszą na polu podstawione przyczepy na ziarno, gdzie umieszczane jest ono za pomocą wysokowydajnego przenośnika wyładowującego. Kombajny zastąpiły pracę kosiarek oraz młockarni, znacznie ograniczając również ilość rąk ludzkich niezbędnych do zaangażowania w żniwa.
Kombajny zbożowe standardowo służą do zbioru takich roślin, jak pszenica, żyto, jęczmień, owies i pszenżyto, ale bardzo łatwo adaptuje się te maszyny do zbioru innych ziarniaków. Kombajny zbierają więc rzepak, kukurydzę i ryż, grykę oraz komosę ryżową, czy też słonecznik albo rośliny motylkowe, jak łubin lub groch.
Kombajn zbożowy Bizon
Produkowany w Płocku w latach 1970-2004 kombajn zbożowy Bizon zjechał z taśm montażowych w przynajmniej 49 wersjach, w tym w wielu wyłącznie eksportowych. Na polskich polach najpopularniejszym i produkowanym nawet jeszcze przez spółkę New Holland modelem był Bizon Rekord Z 058 (1980-2004) i w wielu miejscach kraju, pomimo dostępności lepszego sprzętu pracujący zresztą z powodzeniem do dziś.
Podstawowa wersja Z 058 umożliwiała zbiór wszystkich podstawowych zbóż, a ż tzw. przystawką rzepaku. Po zmianie zespołu żniwnego kombajn mógł również zbierać kukurydzę. Charakteryzował się przede wszystkim uzyskaniem wysokiej czystości ziarna ze żniw, niskim zużyciem paliwa oraz łatwością obsługi podczas pracy. Jego zespół żniwny, tzw. heder, a więc rozstaw na którym następuje zbiór zboża wynosi 420 cm.
Obecnie płocka Fabryka Maszyn Żniwnych istnieje po upadłości pod nazwą CNH Industrial Polska Sp. z o.o. i należy do jednej ze spółek FIATa, firmy New Holland. Fabryka nadal produkuje kombajny zbożowe, ale pod marką Case albo New Holland, jednak sentyment załogi spowodował powrót w niektórych wersjach do nazwy Bizon, np. w TC5040, czy TC 59.
Największe kombajny zbożowe na świecie
Listę pięciu największych kombajnów zbożowych świata otwierają od najniższego dwa bliźniacze modele Massey Ferguson Delta 9380 i Fendt 9490 koncernu AGCO. Są one sprzedawane również w Polsce, a ich szerokość hedera, czyli zespołu żniwnego wynosi nawet do 10.7 metra (przystawka). Kombajny wykorzystują dwa rotory i mogą w korzystnych warunkach zebrać nawet 100 ton zboża w godzinę. Pojemność zbiornika na ziarno wynosi 12.5 metra sześciennego.
John Deere S690 to kombajn zbożowy z USA, wyposażony w omłot składający się z jednego rotora. Zbiornik na ziarno w tej maszynie ma pojemność 14 100 litrów, a jego rozładowanie przebiega z szybkością 135 l/s. Kombajn obsłuży heder o szerokości do 12,2 metra.
W Case IH 9240 Axia również zastosowano do omłotu pojedynczy duży rotor. Model wyposażony jest w składany zbiornik na ziarno o pojemności aż 14 400 litrów, którego rozładowywanie przebiega z prędkością 159 litrów na sekundę. W tym kombajnie istnieje możliwość zastosowania heder o szerokości do 12,5 metra.
Claas Lexion 780 to z kolei model niemiecki, uznawany obecnie za jeden z najwydajniejszych kombajnów zbożowych na świecie. Największy model kombajnu niemieckiego producenta i obecnie jeden z najwydajniejszych kombajnów na świecie posiada dwa rotory, zbiornik na ziarno o pojemności 12 800 albo 13 500 litrów i jest wyposażony w zaawansowaną elektronikę wspomagającą uzyskanie dużych wydajności. Hedery współpracujące z modelem mogą mieć szerokość do 12,12 metra.
Kombajn NH CR10.90 jest uznawany za najmocniejszy i najwydajniejszy kombajn zbożowy na świecie, posiadający silnik FPT Industrial Cursor 16 o pojemności 15 927 cm3, generujący moc 653 KM. Model wyposażono w składany zbiornik na ziarno o pojemności 14 500 litrów i może on pracować z hederem o szerokości 12,5 metrów albo 12-rzędową przystawką dla żęcia kukurydzy. Kombajn posiada podwójny rotor i jest rekordzistą Guinnessa w zbiorze pszenicy w czasie ośmiu godzin roboczych.
Rekord wynosi 797,66 ton i pobito go 15 sierpnia 2014 r. w gospodarstwie rolnym HR Bourne and Sons Farm, które jest położone w miejscowości Grange de Lings w hrabstwie Lincolnshire na terenie Wielkiej Brytanii.
